Vì sao Tô Lâm kỷ luật Vương Đình Huệ?

Bộ Chính Trị, Ban Bí Thư triều đại Tô Tổng đã phá rào ra quyết định chưa có tiền lệ, kỷ luật cảnh cáo cựu thành viên tứ trụ Vương Đình Huệ. Quyết định này cũng phá vỡ chủ trương của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là ưu ái cho các đồng chí nhúng chàm được từ chức theo nguyện vọng. Vương Đình Huệ, Nguyễn Xuân Phúc và Võ Văn Thưởng từng được hưởng đặc ân này. Huệ sai phạm cụ thể như thế nào? Mức cảnh cáo có thỏa đáng chưa? Đã cho thôi giữ chức về hưu, giờ kỷ luật có vi phạm nguyên tắc "nhất sự bất tái cứu"?

Vương Đình Huệ được người dân mỉa mai biệt hiệu “đèn đom đóm”, nên không ai bất ngờ khi khuất tất của "đom đóm" bị lộ sáng. Điều người ta bất ngờ là Tổng Bí thư Tô Lâm đã phá rào, đạp đổ bức tường vô hình nhưng kiên cố xưa nay luôn bảo vệ các tứ trụ an toàn tuyệt đối. Việc kỷ luật cảnh cáo cựu Ủy viên Bộ Chính trị, cựu Chủ tịch Quốc hội và treo nợ với cựu Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng vì đang điều trị bệnh, xưa nay chưa từng có. Phải chăng đây là biểu hiện "đốt lò" trong kỷ nguyên mới của Tô Tổng?

Che dấu hành vi sai phạm bằng khái niệm mơ hồ!

Tuy nhiên, việc kỷ luật Vương Đình Huệ vẫn còn đó những khuất tất, bất thường. Như thông lệ trước nay, các sai phạm của đương sự là cán bộ cấp cao vẫn được nêu chung chung, mơ hồ.

Ngày 25-4, dưới triều đại của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã xem xét cho thôi giữ các chức vụ, nghỉ công tác đối với Vương Đình Huệ vì “vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng và chịu trách nhiệm người đứng đầu theo các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.”

Lần này, sau vài tháng, Bộ Chính trị và Ban Bí Thư kỷ luật cảnh cáo Vương Đình Huệ vì “trong thời gian giữ cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Quốc hội đã vi phạm quy định của Đảng, Nhà nước trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương; gây hậu quả nghiêm trọng, dư luận xấu, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và Nhà nước”.

Nội dung sai phạm trong lần sau khác lần trước là có thêm đoạn “đã vi phạm quy định của Đảng, Nhà nước trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực” và không có cụm từ “chịu trách nhiệm người đứng đầu theo các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước”.

Việc cho Vương Đình Huệ về hưu gắn liền với việc khởi tố, bắt giam Phạm Thái Hà trong vụ án Thuận An. Việc xử lý lần này cũng gắn liền với việc miễn nhiệm Bùi Văn Cường, Tổng thư ký Quốc hội, vì liên quan đến công ty Thuận An thời Cường làm Bí thư Đắk Lắk. Từ đó, người đọc có thể suy đoán, trong tiến trình điều tra vụ án Thuận An, thời điểm tháng 4 chỉ xác định trách nhiệm nêu gương, giờ đã phát hiện thêm sai phạm cá nhân khi thực hiện trọng trách theo chức vụ? Phải chăng việc xem xét, xử lý hai lần là theo nguyên tắc sai đến đâu xử lý đến đó?

Xử hai lần liệu có nghiêm minh?

Nếu đúng như vậy, Tô Tổng cũng đã đánh người dưới ngựa, dẫm lên chủ trương chống tham nhũng nhân văn, nhân ái, một phát kiến mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thường tự hào thể chế thành quy định theo tinh thần “không phải xử nặng, không phải cách hết chức vụ mới là tốt. Mà đây là cuộc đấu tranh nội bộ trong chính chúng ta, trong mỗi con người chúng ta, cho nên phải làm kiên trì, làm bền bỉ, phương pháp đúng, nhân văn, chứ không phải cốt xử nặng. Chúng ta khuyến khích ai đã trót nhúng chàm rồi thì rửa tay đi.

Tuy nhiên, do thông báo không dám gọi tên, không nêu cụ thể hành vi Vương Đình Huệ vi phạm quy định pháp luật là gì, có nhận hối lộ không, bao nhiêu tiền trong số hàng ngàn tỉ đồng sai phạm của Thuận An, nên người ta vẫn băn khoăn liệu kỷ luật như vậy có phải là "đưa cao đánh khẽ", cho tội phạm hạ cánh an toàn? Từ lâu rồi, trong giới đảng viên vẫn truyền nhau thành ngữ “phê bình như nói láo, cảnh cáo như nói chơi”, không ảnh hưởng chi đến tiền tài, địa vị. Cảnh cáo với người về hưu càng vô nghĩa.

Tô Tổng vốn là người thực tiễn, bận rộn trăm công nghìn việc, chắc chắn không rảnh rang họp hành xử lý những việc vô nghĩa. Chắc chắn việc xử lý lần này phải có hậu ý liên quan đến cuộc đua nhân sự trong đại hội 14 sắp đến.

Cũng chỉ là phe nhóm

Bối cảnh vừa qua, phát biểu đâm hông tân Tổng thống Trump về chính sách thương chiến của Chủ tịch nước Lương Cường tại hội nghị thượng đỉnh APEC cho thấy họ Lương đã nghiêng cây tre về phía Trung Quốc. Tiếng nói của Lương Chủ tịch giống như người phát ngôn của Tập Cận Bình. Trong lúc không rõ vô tình hay cố ý, quê hương Hưng Yên của Tô Tổng đang mở cửa chào đón dự án tỷ đô của Tập đoàn Trump. Việt Nam mua máy bay quân sự của Mỹ. Rõ ràng có sự trái cựa bất thường giữa Chủ Tịch Lương Cường và Tô Tổng trong ứng xử với 2 nước đối tác chiến lược toàn diện này.

Dư luận cũng cho rằng Vương Đình Huệ vốn đứng đầu nhóm Nghệ An có số Ủy viên Trung ương đông đảo nhất (14 người, có ba Ủy viên Bộ Chính trị). Vương Đình Huệ mất ghế, vai trò quan trọng của phe Nghệ An vào tay Phan Đình Trạc. Trước đó, nhận lời mời của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam do Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, làm Trưởng đoàn thăm và làm việc tại Trung Quốc từ ngày 11 đến 15/11/2024.

Chuyến đi nửa kín nửa hở, không giương cờ gióng trống như những đoàn đi Trung Quốc hoặc quan hệ với các nước khác. Vương Đình Huệ ngay trước khi mất chức đã từng thăm Trung Quốc và hội kiến với Tập Cận Bình.

Cuộc chiến giành ghế của Vương Đình Huệ hồi tháng 4 không hề đơn giản. Dù đệ tử thân tín Phạm Thái Hà đã khai báo, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kiểm điểm, nhưng Vương Đình Huệ vẫn chưa chịu buông gươm. Ba ngày trước khi Trung ương họp bất thường xử lý kỷ luật, Vương Đình Huệ vẫn đường hoàng chủ trì và phát biểu bế mạc phiên họp thứ 32 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Sau khi về hưu, Vương Đình Huệ vẫn năng nổ cùng nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, các nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Nguyễn Thị Kim Ngân tham dự các sự kiện lễ lạc của quốc gia như trong lễ viếng lăng Hồ Chí Minh ngày 28-9.

Ý chí Vương Đình Huệ, vai vế Phan Đình Trạc cho thấy Nghệ An vẫn còn là thế lực đáng gờm. Trong hàng tứ trụ hiện nay, ngoài Trần Thanh Mẫn không có lực lượng hậu thuẫn khả dĩ, ba trụ còn lại đều có lực lượng riêng. Cuộc chiến giành suất đặc biệt trụ hạng trong nhiệm kỳ đại hội 14 giữa tam đầu chế Tô Lâm, Phạm Minh Chính, Lương Cường đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Muốn giữ ngôi vương, Tô Lâm phải tận dụng vũ khí đốt lò. Cảnh cáo Vương Đình Huệ không chỉ nhằm trấn áp thế lực Nghệ An.

Theo RFA/ Đài Á Châu Tự Do